از دیرباز، چوب به عنوان یکی از مصالح اصلی در صنعت ساختمان سازی مورد استفاده قرار گرفته و نقش های متعددی را در ساخت و ساز ایفا کرده است. در میان انواع مختلف چوب، ترموود به عنوان گزینه ای نوین و کاربردی، جایگاه ویژه ای در نمای داخلی و خارجی ساختمان ها و حتی تابلوسازی مانند تابلو ترموود پیدا کرده است. این نوع چوب از درختان مختلف به دست می آید و از طریق یک فرآیند خاص و علمی، در دماهای مختلفی تحت تأثیر قرار می گیرد تا از بین رفتن رطوبت و گرما دیدگی چوب را فراهم کند. این فرآیند باعث افزایش استحکام چوب و پیشگیری از ترک خوردگی آن می شود. با مطالعه ی بخش‌های بعدی این مقاله مرتبط با چوب ترموود، اطلاعاتی در خصوص ویژگی‌ها، کاربردها، مزایا و معایب، و همچنین ابعاد و ضخامت این نوع چوب را کسب خواهید کرد.
چوب ترموود یا چوب ترمو چیست؟
چوب ترمووود نوعی چوب فرآوری شده است که با حرارت دادن در دمای بالا (بین 180 تا 220 درجه سانتیگراد) به دست می آید. این فرآیند باعث ایجاد تغییراتی در ساختار سلولی چوب می شود که خواص فیزیکی و مکانیکی آن را به طور قابل توجهی بهبود می بخشد.
فرآیند ترموودسازی، که به وسیله ی آن چوب الواری و برش خورده تحت شرایط خاص و با استفاده از تکنولوژی پیچیده ای که شامل بخار آب و حرارت می شود، تیمار حرارتی می شود.
این فرآیند از سه مرحله متمایز تشکیل شده است:
- در مرحله اول، چوب خام به دمای بالا تا ۸۰ درجه سانتی گراد، درون دستگاه حرارتی قرار می گیرد و سپس با استفاده از بخار آب خنک می شود تا از تاب و ترک ها جلوگیری شود.
- در مرحله دوم، چوب دوباره به دمای ۲۰۰ درجه سانتی گراد تحت تأثیر حرارت قرار می گیرد و فرآیند ترموود سازی آغاز می شود که تقریباً ۱۰ ساعت به طول می انجامد.
- در مرحله سوم، عملیات حرارتی به پایان می رسد و مرحله خنک سازی آرام و آهسته با استفاده از بخار آب آغاز می شود.
این فرآیند ترموود سازی باعث از بین رفتن مواد همی سلولزی، زنجیره های قندی و غذایی موجود در چوب می شود که به نوبه خود باعث تجمع حشرات و چوب خوارها می شود. همه ی دیواره های سلولی چوب اصلاح می شوند و رنگ چوب به رنگ قهوه ای تیره متمایل می شود.
تاریخچه چوب ترموود
استفاده از فرآیند اصلاح حرارتی برای بهبود خواص چوب، به دهه ۱۹۳۰ برمی گردد اما تا دهه ۱۹۹۰، تولید تجاری ترمووود توجه زیادی نداشت. در این دوره مهندسان فنلاندی با همکاری دانشگاه های این کشور، فرآیند اصلاح یا تیمار حرارتی چوب را در مقیاس صنعتی توسعه دادند و آن را تحت عنوان ®ThermoWood ثبت کردند. با موفقیت این فرآیند در فنلاند، این فناوری به سایر کشورهای اروپایی و سراسر جهان گسترش یافت.
امروزه شرکت های زیادی در سطح جهان با استفاده از فرآیند های مختلف اصلاح حرارتی، که به دست آنان از طریق تحقیقات و آزمایش های متعدد به دست آمده، به تولید ترمووود می پردازند. در ایران نیز چند سالی است که شرکت ها و کارگاه هایی با استفاده از فناوری اصلاح حرارتی چوب، تولید ترموود را آغاز کرده اند. اما متأسفانه بسیاری از این واحدها به دلیل کمبود دانش فنی، صرفاً با اعمال حرارت و تغییر رنگ، محصولات خود را به عنوان ترموود عرضه می کنند. این شرایط باعث آسیب های فراوانی در چوب می شود و به جای تبدیل شدن به محصولی با دوام و مقاوم، ترموودی با کیفیت پایین و شکننده با عیوب فراوان تولید می شود. چون چوب قبل از انجام این فرآیند غیر استاندارد، دارای مقاومت و دوام بیشتری بوده است.
بیشتر بخوانید: بهترین رنگ برای تابلو مغازه
ویژگی ها و مزایای چوب ترموود
همانطور که در مطالب قبلی گفتیم، ترموود نوعی چوب فرآوری شده، با ویژگی ها و مزایای منحصر به فرد خود، جایگاهی ویژه در صنعت ساختمان و دکوراسیون پیدا کرده است. در این متن به برخی از این ویژگی ها و مزایا می پردازیم:
- دوام و ثبات ابعاد:
چوب ترموود به دلیل فرآیند خاص تولید، دوام بالایی دارد و در برابر عوامل مخرب مانند رطوبت، پوسیدگی، حشرات و قارچ بسیار مقاوم است. این نوع چوب ثبات ابعادی بالایی دارد و در برابر تغییرات دمایی و رطوبتی، تغییر شکل نمی دهد و ترک نمی خورد.
- مقاومت در برابر پوسیدگی و حشرات:
حرارت دادن چوب در فرآیند ترموود، سلول های زائد و رطوبت آن را از بین می برد و به این ترتیب، چوب در برابر پوسیدگی، قارچ و حشرات مقاوم می شود. شکستن و تجزیه سلولز‌های چوب در فرآیند ترموود، محیطی نامناسب برای حشرات موذی ایجاد می کند و از ورود آنها به چوب جلوگیری می کند.
- یکنواختی و خلوص:
ترموود از چوب های باکیفیت و مرغوب با حداقل گره و رگه تولید می شود و به همین دلیل یکنواختی و خلوص بالایی دارد. این ویژگی، علاوه بر زیبایی ظاهری، به افزایش استحکام و دوام ترموود نیز کمک می کند.
- شست و شو و نگهداری آسان:
ترموود به دلیل عدم جذب رطوبت و گرد و غبار، شست و شوی آسان و نگهداری کم دردسری دارد. برای تمیز کردن این نوع چوب، می‌توان از آب و شوینده های ملایم استفاده کرد.
- قابلیت نصب و جابجایی آسان:
ترمو-وود وزن سبکی دارد و به همین دلیل نصب و جابجایی آن آسان است. این ویژگی، ترموود را به گزینه ای ایده آل برای استفاده در نماهای خارجی ساختمان ها تبدیل می کند.
- کاهش رطوبت و تعادل رطوبتی:
ترمووود با توجه به حرارتی که می بیند، رطوبت چوب را تا 4-6 درصد کاهش می دهد و این امر سبب بروز ویژگی خاصی به نام تعادل رطوبتی در چوب می گردد. بنابراین جذب شدن رطوبت و تبادل رطوبت چوب و محیط اطراف کاهش پیدا می کند.
- عایق حرارتی و صوتی:
ترمو-وود به دلیل ساختار سلولی خاص خود، عایق حرارتی و صوتی بسیار خوبی است. این ویژگی به کاهش مصرف انرژی و افزایش آسایش ساکنین ساختمان کمک می کند.
- زیبایی و تنوع:
چوب ترموود در رنگ ها و طرح های مختلف موجود است و به همین دلیل می تواند زیبایی خاصی به نمای ساختمان ها و دکوراسیون داخلی منزل شما ببخشد.
- قابلیت بازیافت
ترمووود قابلیت بازیافت دارد و به این ترتیب، به حفظ محیط زیست کمک می کند.
معایب ترمو-وود
همانطور که هر محصولی در کنار مزایای متعدد، معایبی نیز دارد، ترموود نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این بخش، به برخی از معایب ترموود می پردازیم:
- کاهش مقاومت های مکانیکی
فرآیند ترموود می تواند تا حدی مقاومت مکانیکی چوب را کاهش دهد. به همین دلیل، برای استفاده از ترموود در کاربردهایی که نیاز به استحکام بالا دارند، باید با احتیاط عمل کرد.
- عدم مقاومت در برابر اشعه ماورای بنفش
ترموود در برابر اشعه ماورای بنفش خورشید مقاوم نیست و به مرور زمان رنگ خود را از دست می دهد و تیره می شود. به همین دلیل، برای استفاده از ترموود در نمای بیرونی ساختمان ها، باید از پوشش مناسب مانند رنگ یا روغن استفاده کرد.
- قیمت بالا
یکی از اصلی ترین معایب ترموود، قیمت بالای آن است. فرآیند خاص تولید ترموود، آن را به گزینه ای گران تر از سایر انواع چوب تبدیل می کند.
- نابودی محیط زیست و جنگل ها
برای تولید ترموود از چوب درختان استفاده می شود. به همین علت مصرف زیاد ترموود می تواند به تخریب جنگل ها و آسیب به محیط زیست منجر شود.
بیشتر بخوانید: اندازه استاندارد تابلو مغازه
کاربردهای چوب ترموود
چوب ترمووود که دارای مزایای متعددی است، همچنین کاربردهای گسترده ای در صنعت ساختمان، تابلوسازی، دکوراسیون و غیره در فضاهای مختلف می باشد. در این بخش به برخی از کاربردهای رایج ترموود می پردازیم:
- نمای خارجی ساختمان:
دوام و مقاومت ترموود در برابر عوامل جوی مانند رطوبت، پوسیدگی، حشرات و قارچ، آن را به گزینه‌ای ایده آل برای استفاده در نمای خارجی ساختمان‌ها تبدیل می کند. ترموود در رنگ ها و طرح های مختلف موجود است و به همین دلیل می تواند ظاهری زیبا و منحصر به فرد به نمای ساختمان شما ببخشد. همچنین عایق حرارتی و صوتی بودن ترموود، به کاهش مصرف انرژی و افزایش آسایش ساکنین ساختمان کمک می کند.
- نمای داخلی ساختمان:
گرمای طبیعی و حس صمیمت که ترموود به فضا می‌بخشد، آن را به گزینه‌ای مناسب برای استفاده در نمای داخلی ساختمان‌ها تبدیل می کند. ترموود می تواند در دیوارها، سقف، کفپوش و حتی مبلمان داخلی استفاده شود.
- صنعت تابلوسازی:
تابلوهای تبلیغاتی ترموود دارای ظاهری شیک، مدرن و منحصر به فرد با رنگ ها و طرح های طبیعی هستند که این ویژگی ها به جذب توجه مخاطبان کمک می کند. به علت دوام و مقاومت در برابر عوامل جوی مانند رطوبت، پوسیدگی، حشرات و قارچ بسیار مقاوم است بنابراین تابلوهای تبلیغاتی ساخته شده با ترموود عمر طولانی دارند.
استفاده از ترموود در تابلوهای سردرب مغازه با ظاهر گرم و صمیمی خود، حس دعوت کنندگی را در مشتریان ایجاد می کند و آنها را به ورود به مغازه ترغیب می کند. همچنین می توان از حکاکی و برجسته کاری بر روی ترموود برای ایجاد طرح ها و نوشته های زیبا بر روی تابلوهای سردرب مغازه استفاده کرد. استفاده از تابلوهای ترموود در محیط های بیرونی مانند معابر عمومی، پارک ها و محوطه های تجاری بسیار مناسب هستند.
برای افزایش طول عمر تابلوهای ترموود، باید از آنها در محیط های سایه دار استفاده کرد و از پوشش های مناسب مانند رنگ یا روغن استفاده کرد.
- مبلمان و دکوراسیون:
ترموود می تواند برای ساخت انواع مبلمان مانند میز، صندلی، تخت خواب و قفسه استفاده شود. این نوع چوب به دلیل زیبایی و تنوع طرح و رنگ، ظاهری شیک و مدرن به مبلمان می دهد. استحکام و دوام ترموود، عمر مفید مبلمان را به طور قابل توجهی افزایش می دهد.
- سونا و جکوزی:
چوب ترموود به دلیل عایق حرارتی بودن و مقاومت در برابر رطوبت، گزینه ای مناسب برای ساخت سونا و جکوزی است.
ابعاد و ضخامت چوب ترموود به چه صورت است؟
اندازه و ابعاد ترمووودها دارای اعداد ثابتی است که در محصولات مختلف آنها نمایان می شود. تولید کنندگان ترمووود، این چوب را در ابعاد و اندازه های گوناگونی عرضه می کنند. به عنوان مثال، این محصول در اندازه های 11 میلی متری، 16 میلی متری، 19 میلی متری 26 میلی متری و 42 میلی متری تولید می‌شود. ابعاد 11، 16 و 19 میلی متری به علت ضخامت کم آنها برای صنعت تابلوسازی مثل تابلو فروشگاهی مناسب هستند.
همچنین این محصول در ضخامت های مختلفی تولید می شود و ضخامت هر کدام از این محصولات با توجه به اندازه و ابعاد آنها تعیین می شود. حداقل ضخامت مورد استفاده برای ترمووود های استفاده شده در نمای ساختمان ها 16 میلی متر است، و اگر ضخامت ترمووود کمتر از این اندازه باشد، نمی‌توان آن را در نمای بیرونی بناها استفاده کرد. نوع دیگری از ترمووودها با ضخامت 19 یا 20 میلی متر نیز وجود دارد و ابعاد این چوب ها معمولاً با پهنایی معادل 117 تا 118 میلی‌متر تولید می شود. همچنین ترمووود های دیگری با ابعاد و ضخامت 26 و 42 میلی‌متر نیز تولید می شوند و بیشترین ضخامت آنها 42 میلی متر است که پهنا و عرضی معادل 140 میلی متر دارد.
سخن پایانی
ترموود که نوعی چوب فرآوری شده است و از درختان مختلفی به دست می آید، با طی کردن فرآیندی علمی و خاص در دماهای مختلف، رطوبت خود را از دست می دهد و در برابر گرما دیدگی مقاوم می شود. چوب ترموود با مزایای متعدد خود مانند دوام، مقاومت در برابر پوسیدگی، عایق حرارتی و صوتی، زیبایی و تنوع، و کاربردهای گسترده، به عنوان گزینه ای محبوب در صنعت ساختمان، تابلوسازی و دکوراسیون شناخته می شود. انتخاب ترموود مناسب با توجه به نیازها و سلیقه شما، می تواند به شما در داشتن فضایی زیبا، با دوام و کاربردی کمک کند.
